کتاب حاضر، به توضیح گونه‌ای از شناخت خدای متعال می‌پردازد که به آن معرفت فطری می‌گویند. در این کتاب تلاش بر این شده تا در حد امکان با تکیه بر منابع اصیل دینی معنای فطرت و معرفت فطری خدای متعال بازگو شده و بر ویژگی‌های بارز آن تأکید شود. این کتاب از دو بخش مجزا در خصوص توحید و عدل بحث و بررسی می‌کند؛ بخش اول آن در دو فصل به توضیح مطالبی همچون معرفت فطری، موقوف تعریف، حاصل تعریف، مکتب توصیف، راه‌های تذکر و یادآوری معرفت فطری، تسلیم و ایمان بر خداشناسی دینی، روش استفاده از آیات و احادیث در خداشناسی فطری و حقانیت فطرت می‌پردازد. مفهوم عدل خدا، حسن و قبح عقلی و ارتباط آن با عدل خدا، دلیل عدل خدا، نظریه جبر و ارتباط آن با عدل خدا، نظریه تفویض و ارتباط آن با عدل خدا، امر بین الامرین و اثبات آن، قضا و قدر و ارتباط آن با عدل خدا، بداء، شرور و ارتباط آن با عدل خدا، سعادت انسان و ارتباط آن با عدل خدا موضوعاتی است که بخش دوم کتاب را تشکیل می‌دهند.
این اثر سه جلدی به تلاش مرکز دراسات استراتژیک وابسته به عتبه عباسیه علیه السلام و به مناسبت هزاره سید مرتضی منتشر شده است. در این کتاب، مجموعه آراء سید مرتضی از آثارش جمع آوری شده و به صورت دسته بندی موضوعی ارائه شده است.
این کتاب از منظری کاملا جدید و با روشی بدیع و رویکردی کاملا عملیاتی و ملموس که بتواند عقاید را در زندگی روزمره به بار بنشاند پژوهش، بیان و نگارش شده است.
اصل این کتاب سلسله دروس استاد حجت‌الاسلام مهدی نخاولی است که در موسسه راه حق برای جوانان مشتاق تدریس و سپس آماده‌سازی شده است.
در این کتاب درباره ضرورت بازنگری در علم عقاید، تاریخچه علم عقاید و ضرورت آن صحبت شده است. همچنین در فصول مختلف این کتاب به مقدمات بحث اصول عقاید، علم منافع، تقوای علمی، اهمیت فراگیری اصول عقاید، رابطه توحید با سایر اعتقادات و اخلاق، معنای علم و ایمان و راه شناخت و درک حقایق پرداخته شده است.
انتشارات موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلامی این کتاب را با شمارگان 3 هزار نسخه برای علاقه‌مندان به علوم قرآنی روانه بازار کرده است.
این کتاب در بردارنده مباحثی در اثبات وجود خداوند و مبانی معرفت توحیدی است که برگرفته از جلسات اصول عقاید حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی نخاولی است که در سال 83 تبیین گردید.
برگرفته از مقدمه کتاب:
«مدتها سوالی ذهن این بنده حقیر را مشغول کرده بود که: علم کلام برای این هدف تدوین شده که غیر دینداران را به آیین حق هدایت کرده، و متدیّنان را در طریقۀ صحیح، تثبیت و ارتقاء بخشد. پس چرا با اینکه در این علم اساطین بزرگ علمی و عملی و دانشمندانی متقی و تأثیرگذار گام زده‌اند، این هدف کمتر محقق شده است؟
چرا کمتر گزارش شده که فردی از دین یا مذهب دیگری با مطالعۀ مثلاً «کشف المراد» یا «باب حادی عشر» یا ... حق را یافته و به آیین اسلام یا مذهب شیعه، مشرف شده؟!
در حالیکه بخش عمدۀ کسانی که به اسلام گرویدند، توسط قرآن هدایت شدند؛ آن هم با ترجمه‌های نارسا و غیرشیوایی که عمدتاً بسیاری از لطافت‌های پیام قرآنی را منتقل نمی‌کنند.
در پی جویی علت این مسأله بطور کلی این نظریه تقویت می شد که: راز کاهش تأثیرگذاری علم کلام در فاصله گرفتن آن از قرآن است.چراکه قرآن عقاید را در بهترین وجه ممکن ارائه فرموده است.
بنابراین باید عقایدی تحول آفرین، سرنوشت‌ساز و زندگی بخش طراحی نمود به طوری که ربط آن با زندگی روشن ونیاز به آن واضح گردیده و نهایتاً هم اقناع عقلی و هم ارضاء قلبی حاصل شود..»
حجت‌الاسلام دعائی در خصوص کتاب نگاشته شده توسط حجت‌الاسلام نخاولی، ابراز کرد: این نویسنده را باید به‌عنوان یک نخبه در عرصه خروج قرآن از مهجوریت به شمار آورد که تمام تلاش خود را برای استخراج علم ناب از آیات و روایات صرف می‌کنند.
وی ادامه داد: این کتاب، اولین تألیف در سلسله تألیفات اصول عقائد قرآنی است که رونمایی می‌شود، ایشان تلاش کرده‌اند که مبحث بنیادی اعتقادی یک مسلمان را بر پایه قرآن استوار کنند، این حرکت علمی بسیار مبارک و خلاقانه است و سلسله مباحث ایشان تا ده جلد به چاپ خواهد رسید.
در پایان، ضمن رونمایی کتاب «خداوند در آیینه عقل و عشق»، حجت‌الاسلام نخاولی در بیان دلیل نگاشتن این کتاب، گفت: به اقتضای گمانی که داشتم مبنی بر این که در آینده بنیان‌های اساسی‌تری از اسلام مورد شبهه قرار می‌گیرد، به این نتیجه رسیدم که تا چند سال دیگر مسائل اساسی‌تری مانند عقائد و در ادامه حتی خود خداوند مورد سؤال و شبهه قرار بگیرد.
وی ادامه داد: تألیف این کتاب به 10 سال پیش بازمی‌گردد که در همان زمان مباحث آن پیاده شده بود اما به جهاتی چاپ این کتاب به تأخیر افتاد تا حدی که پس از چاپ کتاب این سؤال برای من به وجود آمد که با این هزینه‌ها و زمان‌ها، آیا این کتاب دردی از دردهای جامعه مسلمان و شیعه باز می‌کند یا نه.
نویسنده کتاب «خداوند در آیینه عقل و عشق» اضافه کرد: قرآن کریم احکام، عمل و باور را اهم پیوند داده که متحول کننده است، در این کتاب سعی شده است این کار انجام شود، یعنی عقایدی که زمینه رشد اخلاق را فراهم کند و اخلاقی که بر پایه عقاید استوار باشد، به گونه ای از قرآن الهام گرفته شود که عقاید به‌صورت منظومه شناخته شده و قابل کاربرد در زندگی باشد.
لینک نسخه دیجیتالی کتاب:
سخنرانان :
حجت الاسلام و المسلمین عرب
حجت الاسلام و المسلمین کاشانی
حجت الاسلام و المسلمین سید احمد رضوی
حجت الاسلام و المسلمین عباسی
دکتر علی اصغر کیان
برای دانلود فایل های صوتی و تصویری به لینک زیر مراجعه کنید.