چکیده
یکی از دلیلهای عقلیِ از سوی خدا بودن قرآن، آیات تحدی است. در این مقاله از رهگذر شناخت ترتیب نزول آیات یادشده و بررسی دیدگاهها در راز تحدیهای گوناگون، به تبیین دیدگاه استاد مصباح پرداختهایم.
در باب راز تحدیها سه دیدگاه عمده وجود دارد:
1. تحدی به نوع قرآن؛
2. اختلاف مخاطبان تحدی یا زمان آنها؛
3. تحدی از دشوارتر به آسانتر. دربارة دیدگاه سوم ـ که متناسب با سیر طبیعی و منطقی دعوت به مبارزهطلبی ـ است تبیینهای مختلفی وجود دارد که نوعاً بهدلیل ناسازگاری با روایات ترتیب نزول یا با سیاق آیه و یا به دلیل ناتوانی در رد سخن مشرکان (افترا بودن تمام سورههای قرآن)، پذیرفتنی نیست.
استاد مصباح تحدی را نخست به کل قرآن سپس به یک سوره و در نهایت به ده سوره که درمجموع همانند یک سورة کامل قرآن باشد، میداند. این دیدگاه علاوه بر سازگاری با ترتیب نزول آیات تحدی و با ذیل آیات تحدی، توانایی رد ادعای مشرکان را دارد و نیز با توصیف «عشر سور» به «مثله» و به «مفتریات» متناسب است.